Vậy Repo thực ra là gì ? Bản chất và đặc thù của dạng hợp đồng này như thế nào ? Hãy cùng VnRebates tìm hiểu và khám phá trong bài viết sau đây nhé !
1. Repo & Reverse repo là gì?
Hợp đồng Repo, tên Tiếng Anh khá đầy đủ là Sales and Repurchase Agreement, là một thỏa thuận giao dịch của tổ chức triển khai, cá thể bán sách vở có giá ( như trái phiếu, CP, … ) sau đó cam kết mua lại với mức giá đơn cử được xác lập trước trong thời gian tương lai. Repo còn là hình thức cho vay thời gian ngắn so với nhiều loại sàn chứng khoán lúc bấy giờ. Dưới góc nhìn kinh tế tài chính, Repo thực chất là một dạng nhiệm vụ phái sinh biến thể từ những nhiệm vụ cho vay thường thì có bảo vệ và đang rất thịnh hàng trên hầu hết những thị trường kinh tế tài chính lớn trên quốc tế .
Ngược lại, chúng ta có định nghĩa Reverse repo (Hợp đồng mua lại đảo ngược). Reverse Repo là một thỏa thuận giao dịch mua các giấy tờ có giá sau đó cam kết bán lại với mức giá xác định trong thời điểm tương lai. Hay nói cách khác, Reverse Repo là Repo được định nghĩa trên “góc nhìn của người mua”. Tính chất và bản chất của Repo va Reverse Repo hoàn toàn giống nhau.
Về thực chất, trên kinh doanh thị trường chứng khoán, hợp đồng Repo sàn chứng khoán đơn thuần là việc nhà góp vốn đầu tư sử dụng sàn chứng khoán của mình để “ tạm bán ” hoặc “ bán có thời hạn ” cho những người mua như Fed hay Ngân hàng sau đó với cam kết mua lại sau một thời hạn. Hoạt động “ bán có thời hạn ” này như một “ lời hứa ” của nhà đầu tư sẽ mua lại hàng loạt số sàn chứng khoán này khi hợp đồng đến thời hạn đáo hạn .
Xem thêm: Repo chứng khoán là gì?
2. Đặc điểm chung của Repo
-
Kỳ hạn: tức khoảng thời gian theo quy định trong hợp đồng mà bên đi vay phải hoàn tất mua lại tất cả các loại giấy từ có giá trị như đã cam kết.
-
Tỷ lệ chiết khấu: tức người bán sẽ phải mua lại tài sản ở mức giá thấp hơn so với giá trị ban đầu, dựa trên mức chiết khấu của giá trị tài sản. Ví dụ, nếu bạn bán trái phiếu repo trị giá $200, thì bạn chỉ được nhận được $190 tiền mặt sau khi mua lại, tức tỷ lệ chiết khấu khoảng 5%.
-
Tiền lãi suất repo: Dựa trên tỷ lệ chiết khấu, sự chênh lệch giữa mua lại và giá ra là khoảng lợi nhuận của người mua. Ví dụ, bạn thực hiện giao dịch repo với giá ban đầu là $200, chiết khấu tỷ lệ 5%, số tiền khi mua lại tại thời điểm đáo hạn là $190. Nếu lãi suất repo theo quy định là 3%. Do đó, khi đến thời hạn đáo hạn, số tiền bạn cần bỏ ra để mua trái phiếu là: $190 × (1 + 0.03 × 1/12) = $190.475.
3. Cách hoạt động của Hợp đồng Repo
Hợp đồng Repo tham gia sẽ gồm Người thế chấp ngân hàng ( tổ chức triển khai / cá thể ) thế chấp ngân hàng gia tài của mình cho Người mua ( như Ngân hàng thương mại, Cục dự trữ liên bang Fed, , … ) sau đó sẽ mua lại trong khoảng chừng thời hạn ngắn từ một ngày đến dài nhất một tháng. Để hoàn toàn có thể hiểu được cách hoạt động giải trí của Repo thế nào, hãy cùng tìm hiểu và khám phá ví dụ sau :
Ví dụ : Seller thực thi bán một Trái phiếu cơ quan chính phủ mệnh giá 10.000.000 EUR vào ngày 01/11/2012 và cam kết mua lại vào ngày 08/11/2012. Khi đó :
- Tại ngày 01/11/2012, bên Buyer sẽ trả cho Seller khoảng chừng tiền bằng : 10.000.000 + Repo Interest, trong trường hợp này là 10.157.671 EUR .
- Tại ngày 08/11/2012, bên Buyer sẽ triển khai bán cho Seller khoảng chừng tiền bằng : 10.000.000 + Reverse Repo Interest, trong trường hợp này là 10.161.819 .
Khoản chênh lệch tiền là khoản doanh thu của Buyer có được trong quy trình thực thi hợp đồng này .
4. Bản chất của Hợp đồng Repo.
-
Thứ nhất, hợp đồng Repo là sự chuyển giao quyền sở hữu giữ giữa bán sang người mua. Qua đó, trong thời hạn Repo, người mua (thông thường là các Công ty chứng khoán, sàn môi giới,…) sẽ nắm giữa quyền sở hữu của tài sản, người bán (nhà đầu tư) phải thực hiện làm thủ tục trực tiếp chuyển nhượng quyền sở hữu tài sản này cho người mua. Trong suốt quá trình thực hiện hợp đồng, bên mua phải hoàn toàn chịu rủi ro và hưởng lợi ích phát sinh từ phần tài sản đó. Đây có thể được xem là điểm khác biệt to lớn nhất của Repo so với cầm cố thông thường vì trong cầm cố, người vay vẫn còn quyền sở hữu đối với tài sản đó cổ phiếu còn Công ty chứng khoán chỉ có vai trò như người “giữ” cổ phiếu mà thôi.
-
Thứ hai, ở hợp đồng Repo, các tổ chức như Công ty chứng khoán, sàn môi giới,… đều hoàn toàn có quyền sử dụng tài sản để kinh doanh và kiếm lợi nhuận trong suốt thời hạn thực hiện hợp đồng.
-
Thứ ba, quyền và nghĩa vụ bên mua & bán khác biệt so với mua bán thông thường. Đơn giản, nếu trong mua bán thông thường, người mua nhận quyền sở hữu tài sản và người bán không còn được bất kỳ liên quan gì đến tài sản nữa; thì trong hợp đồng Repo, mối quan hệ mua và bán hoàn toàn khác biệt. Bên bán vẫn tiếp tục nhận các lợi ích phát sinh, trong khi đó bên mua có thể dùng tài sản đó để kinh doanh sinh lợi. Ví dụ: Ông A bán hợp đồng Repo với tài sản cổ phiếu Apple (APPL) cho Ngân hàng B, và cam kết mua lại trong thời gian 1 tuần sau. Quyền sở hữu đã được chuyển nhượng sang Ngân hàng B. Trong thời hạn hợp đồng, nếu các quyền phát sinh của cố phiếu APPL như cổ tức, quyền tham dự đại hổi cổ đông,…thì A vẫn được hưởng, mặc dù B nắm quyền sở hữu.
Có thể nói, đây chính là điểm độc lạ đặc trưng nhất của hợp đồng repo, và chính đặc thù này đã giúp loại hợp đồng này rất được ưu chuộng tại những thị trường kinh tế tài chính tăng trưởng .
Nếu bạn đọc sơ qua những khái quát trên, chắc rằng những bạn thường nhầm lẫn giữa “ Hợp đồng repo ” với “ Hợp đồng cho vay cầm đồ ” đúng không nào ? Bởi lẽ mục tiêu vay tiền và sự chuyển giao gia tài bảo vệ trong thời điểm tạm thời đều là đặc thù của cả hai mô hình dịch vụ. Tuy nhiên, dưới góc nhìn kinh tế tài chính và pháp lý, hợp đồng repo và hoạt động giải trí cầm đồ có 1 số ít điểm độc lạ quan trọng cần chú ý quan tâm nhé .
5. So sánh Hợp đồng Repo và Hợp đồng cầm cố.
Để tất cả chúng ta hoàn toàn có thể nắm được sự độc lạ giữa hai mô hình hợp đồng. Hãy cũng VnRebates tìm hiểu và khám phá những thông tin sau đây nhé :
| Hợp đồng Repo | Hợp đồng cầm đồ | |
| Hình thức | Giao dịch thời gian ngắn | Giao dịch thời gian ngắn, trung hạn và dài hạn . |
|
Mục đích |
Được dùng trong kinh doanh thương mại sàn chứng khoán, tiền tệ, ngoại hối, … và sử dụng như công cụ điều tiết nền kinh tế tài chính của NHTW hoặc Fed | Là hình thức kinh doanh thương mại thường thì của Ngân hàng, Công ty sàn chứng khoán, sàn môi giới, … |
| Về quyền sở hữu tài sản | Nhà góp vốn đầu tư thường thì phải chuyển nhượng ủy quyền gia tài của mình cho bên mua. Bên mua không có quyền sử dụng hay sở hữu tài sản đó . | Nhà góp vốn đầu tư khi chuyên nhượng gia tài cho bên mua và gia tài sẽ bị phong tỏa. Tức bên mua có quyền sử dụng gia tài trong thời hạn hợp đồng |
| Quy định về bổ trợ tiền khi giá trị gia tài xuống thấp | Nếu thị giá sàn chứng khoán của bạn giảm xuống dưới mức nhu yếu tối thiểu của những tổ chức triển khai ( công ty sàn chứng khoán, Fed, .. ), bạn phải triển khai bổ trợ tiền nhằm mục đích bảo vệ mức Repo bắt đầu theo pháp luật . | Nếu khi thị giá gia tài xuống thấp, người mua không có quyền nhu yếu bổ trợ thêm tiền . |
| Hợp đồng đến hạn | Nhà góp vốn đầu tư hoàn toàn có thể triển khai mua lại chính gia tài đó . | Nhà góp vốn đầu tư phải triển khai trả nợ và chuộc hàng loạt gia tài. Nếu không trả đủ nợ, số gia tài cầm số sẽ được bán thanh lý . |
6. Thực trạng Repo tại Việt Nam
Vào những năm 2007 – 2008, khi kinh doanh thị trường chứng khoán Nước Ta ( TTCK việt nam ) đang bước vào thời kỳ sôi sục, thanh khoản cao kỷ lục và nhiều Công ty sàn chứng khoán ( CTCK ) mở màn cho ra đời loại sản phẩm mới, đó chính là Hợp đồng Repo ( Repurchase Agreement ). Ngay tại thời gian đó, Repo được xem là mẫu sản phẩm ưu việt như được vay số tiền lớn, thuận tiện quy đổi, thủ tục rõ ràng, … hơn so với mô hình cho vay hay cầm đồ thường thì .
Tuy nhiên, đến thời hạn cuối năm 2007 đầu năm 2008, TTCK việt nam mở màn cao dốc liên tục, nhà đầu tư đã triển khai Repo cho CTCK mua thì giờ đây mất năng lực thanh toán giao dịch. Kết quả đẩy mạng lưới hệ thống CTCK mất vốn hơn nghìn tỷ đồng và bị đẩy vào bờ vực phá sản. Khi đó, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước phát hành Công văn 99 / UBCK-QLKD quyết định hành động dừng mọi hoạt động giải trí ký mới hợp đồng Repo. Yêu cầu này tác động ảnh hưởng đến những hoạt động giải trí tương quan như cầm đồ, thế chấp ngân hàng sàn chứng khoán và gây VNIndex giảm hơn 100 điểm .
Dù có mức quy mô thị trường tăng đáng kể 35 % năm năm trước, nhưng hoạt động giải trí Repo đến ngày này tại Nước Ta vẫn chưa thực sự tăng trưởng, vì nguyên do chưa có pháp luật pháp lý đủ ngặt nghèo để trấn áp hoạt động giải trí của hình thức này. Một số yếu tố dẫn đến kém tăng trưởng trong hoạt động giải trí repo trong thị trường kinh tế tài chính Nước Ta như sau :
- Thứ nhất, trên thế giới, giao dịch repo diễn ra sôi nổi của tổ chức, nhà bán buôn chứng khoán, cá mập hay đặc biệt là các trên quốc tế, thanh toán giao dịch repo diễn ra sôi sục của tổ chức triển khai, nhà bán sỉ sàn chứng khoán, cá mập hay đặc biệt quan trọng là những quỹ góp vốn đầu tư, quỹ đầu tư mạnh. Tuy nhiên, ở Nước Ta, mảng Repo không thực sự được những quỹ góp vốn đầu tư, nhà bán sỉ sàn chứng khoán chăm sóc vì lượng thanh khoản thanh toán giao dịch còn quá nhỏ .
-
Thứ hai, hoạt động Repo trên thị trường Việt Nam vẫn chưa có khung pháp lý rõ ràng và chưa được công nhận như một hoạt động môi giới độc lập. Vì thế, dẫn đến quy mô thị trường Repo còn rất nhỏ so với các quốc gia lân cận.
-
Thứ ba, thiếu tổ chức chuyên môn đại diện đánh giá rủi ro cho từng giao dịch chính là điểm mấu chốt làm cho hoạt động Repo tại Việt Nam chưa thực sự phát triển mạnh. Việc không có sự tham gia đại diện của bên thứ ba có chuyên môn đánh giá rủi ro, dẫn đến tình trạng cả hai bên đi vay và cho vay khó tin tưởng nhau được. Và ngoài ra việc thẩm định, quản lý tài sản bảo đảm trong Repo vẫn chưa được quan tâm đúng mức.
Xem thêm: Giải thích về mô hình quỹ đầu tư tại Việt Nam
7. Các rủi ro của hoạt động Repo trong thị trường tài chính
Dù thực tiễn, suốt 10 năm qua, hoạt động giải trí Repo sàn chứng khoán đã được nhiều công ty sàn chứng khoán hay những sàn môi giới tiến hành mạnh, nhưng tính pháp lý vẫn chưa thực sự được thiết lập một cách rõ ràng. Việc “ mạnh ai nấy làm ”, không tuân theo một quy tắc pháp lý chung nào cả, dễn đến hệ quả tranh chấp, rủi ro đáng tiếc thị trường, phương hại cho nhà đầu tư ( đặc biệt quan trọng những nhà đầu tư nhỏ lẻ, thiếu kinh nghiệm tay nghề ). Một số rủi ro đáng tiếc của hoạt động giải trí này như sau :
-
Repo gây rủi ro tăng ảo giá chứng khoán: Việc thực hiện Repo trong đầu tư chứng khoán có thể được xem như hoạt động đầu tư mạo hiểm. Việc đẩy giá ảo như sau, các nhà đầu tư lớn hay “cá mập” sẽ tận dụng nguồn tiền chiếm dụng từ các công ty chứng khoán để tiến hành repo cổ phiếu của mình rồi sau đó mua tiếp cổ phiếu khiến thị giá cổ phiếu bị đẩy lên cao liên tục. Đặc biệt, phải kể đến các trường hợp khối lượng lớn sẽ ảnh hưởng và tạo ra cung cầu ảo, dẫn đến hoạt động đầu tư bị méo mó, phương hại đến các nhà đầu tư nhỏ lẻ khác. Chính điều này, dẫn đến hệ quả vấn đề lợi dụng để trục lợi và gây lũng đoạn thị trường.
-
Repo gây rủi ro biến động giá: Rủi ro biến động giá hiện hữu và gây thiệt hại cho nhà đầu tư khi thị trường chứng khoán bắt đầu diễn biến ảm đạm. Khi thị trường giảm, nhà đầu tư sẽ không mua lại chứng khoán cam kết, khi đó, dẫn đến viễn cảnh các công ty chứng khoán phải hoàn toàn chịu ôm luôn phần tài sản bị mất giá. Để có thể thu hồi vốn, công ty chứng khoán phải tiến hành buộc bán phần chứng khoán cầm cố ra ngoài thị trường Việt Nam. Chính vì thế, càng tạo nên làn sóng bán tháo diện rộng trên thị trường chứng khoán.
Rủi ro dịch chuyển giá còn biểu lộ rõ ở góc nhìn khi sức khoẻ của những doanh nghiệp trong nước lao dốc. Ví dụ nổi bật, trong cuộc khủng hoảng cục bộ kinh tế tài chính toàn thế giới 2008 – 2009 đã gây thiệt hại cho nhiều công ty và dẫn đến thực trạng thua lỗ khiến thị giá sàn chứng khoán liên tục giảm mạnh, khi đó, những hợp đồng repo không hề được tất toán, rủi ro đáng tiếc phải gánh chịu bởi rất lớn lên nhà đầu tư và những công ty sàn chứng khoán .
Xem thêm: Chia sẻ cách Quản lý Rủi ro khi giao dịch Forex
KẾT LUẬN
Tuy rằng, Repo là một loại thanh toán giao dịch có quyền lợi rất lớn cho những bên tham gia, và được rất nhiều những nhà đầu tư ưu thích sử dụng. Tuy nhiên những điểm hạn chế của hoạt động giải trí Repo này vẫn còn chưa tăng trưởng, thanh khoản thấp, tính pháp lý chưa rõ ràng và những rủi ro đáng tiếc tiềm ẩn. Do đó, nếu những bạn quyết định hành động thử thanh toán giao dịch Repo hãy đọc kỹ bài viết để hiểu rõ thực chất và phòng tránh những rủi ro đáng tiếc không đáng có những bạn nhé !
VnRebates tổng hợp
Theo Investopedia
Source: https://openlivenft.info
Category: TIN NFT
